Beiden waren het bekende figuren in de jaren dertig: Ritter en Wijnkoop. David Joseph Wijnkoop (1876-1941) als kamerlid voor de communisten en Pierre Henri Ritter jr. (1882-1962) als radiospreker voor de AVRO zender over literatuur. Naar Ritter werd meer geluisterd dan naar Wijnkoop. De laatste was in de radiolokalen natuurlijk persona non grata en moest het hebben van vergaderlokalen.
Ritter gold als gezaghebbend in het televisieloze tijdperk. Ritter was veel meer. Hoofdredacteur van het Utrechtsch Nieuwsblad en veelspreker op volksuniversiteiten en andere instellingen die het volk wilden verheffen. Over films hield hij ook lezingen. Hij was meestal zeer mild, vond hij zelf. Tijdens de oorlog zat hij als gijzelaar een paar keer gevangen en na de bevrijding kon hij tot 1957 doorgaan met zijn radiopraatjes. In de weergave van zijn gesprek met David Wijnkoop (die deze gelegenheid aanpakt om een legende de kop in te drukken: hij studeerde nooit voor rabbijn, wel Nederlands) laat Ritter enkele malen duidelijk blijken het met de geïnterviewde niet eens te zijn. Wel is duidelijk dat hij diens intelligentie bewondert. Eerder had Ritter al een boekje geschreven over Mussert in de serie Radicale figuren. Ook van Mussert moest Ritter niets hebben. Hij liet ze aan het woord.
Uitgever Geert van Oorschot heeft Ritter eens een door en door corrupte figuur genoemd. Waarop hij dat baseerde, is niet geheel duidelijk. Mogelijk op het verhaal dat een schrijver zijn roman aan Ritter stuurde met daarin een bankbiljet van 25 gulden en dat Ritter voor de radio zou hebben gezegd: “Reeds het openslaan van dit boek was mij een waar genoegen.” Voor één ding steek in mijn hand in het vuur. Wijnkoop, hoe vurig stalinist ook, zal zeker niet met een bankbiljet hebben gezwaaid.
Over Ritter is na zijn dood vrij veel geschreven. Er is zelfs een dissertatie over hem. Wijnkoop kreeg helaas slechts een hagiografische biografie door A.J. Koejemans, na de oorlog enkele jaren hoofdredacteur van De Waarheid. Het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis in Amsterdam bewaart een uitgebreid archief van Wijnkoop. Ik heb er wel eens in rondgesprokkeld. Voor zover ik weet is nog niemand bezig met een serieuze biografie van Wijnkoop. Vreemd. Maar dat geheel terzijde.
Ritter Jr., P.H. (z.j.). Over Wijnkoop. Baarn: Hollandia Drukkerij. Redelijk/goed, 47 pp., € 10,00 (incl. verzendkosten). Interesse? Neem contact met ons op.
Méér nieuwe oude boeken bij Cornelissen & De Jong, bijv. een autobiografie?
Geef een reactie