In 't Wasdom

antiquariaat Cornelissen & De Jong – Notter | Zwolle
juli 27th, 2022 by Jaap de Jong

Mijn vrienden. Over de boekenlegger van Wessel H. ten Boom

Zijn kinderen en vrienden, met als voortrekker & vormgever zijn vriendin Inez de Jong, schetsten middels een boekenlegger iets uit de wereld van Wessel H. Ten Boom (1959-2021).

Zij deden dat in kernwoorden en door het noemen van de namen van de schrijvers die hij liefhad. Een prachtig gebaar!

Zelf schreef Wessel ten Boom, toen de dood hem al was aangezegd, óók over zijn vrienden. Dat doet hij in de bundel Dromen. Late gedichten (Didam, 2020). Het gedicht, Mijn vrienden, staat op de voorkant (of is het de achterkant?) van diezelfde boekenlegger.

De namen van de schrijvers op de boekenlegger herken ik vanuit de collectie Wessel ten Boom waarvan ik eerder dit jaar een deel beschreef: Vestdijk, Heidegger, Bob Dylan, Rilke, Gorter, Brecht, Barth. Over hen schreef hij essays. Een bundeling van die essays zal komend najaar worden uitgegeven, waarover later meer.

Er zijn ook andere namen, waarover Ten Boom schreef, maar die ik mis op de boekenlegger: Proust, Luther, Augustinus, Calvijn, Kohlbrugge, Kafka. Over Augustinus en de Joden schreef Ten Boom een dissertatie: Profetisch tegoed. De Joden in Augustinus’ De Civitate Dei.

De boeken die Ten Boom zelf schreef verkoop ik niet, maar zijn vanaf volgend jaar wel in te zien in de bibliotheek van het (gesloten) antiquariaat In ’t Wasdom dat, als G’d het wil en nog wat randvoorwaarden, komend jaar in Twente open gaat. Met Bed & Breakfast. Dit niet geheel terzijde.

Raar is dat niet, dat gemis van die andere auteursnamen. Het geleefde leven zelf neemt – naast het papieren leven – immers ook haar ruimte in: humor, uitbundigheid, huiselijkheid, kerk, zwarte bessen en wat al niet meer? Het zijn kernwoorden aan de andere zijde van de boekenlegger die Wessel volgens zijn vrienden tekenden.

Ik ontmoette hem nooit, maar hij komt op mij over als een nadenkend (en misschien ook wel impulsief) en gevoelig mens, iemand die in zijn schrijven oprecht is en bij zichzelf blijft. En oprechtheid is, net als waarheidszin, een gewas dat niet uitbundig groeit en bloeit op onze akkers. Het is maar een impressie uit wat ik van en over hem las. Natuurlijk, er zijn zoveel impressies, karakteriseringen mogelijk. Wie kent de ander of zichzelf en weet dat ook nog eens goed op papier te zetten? Moeilijk, moeilijk. En zeker een opgave als het lemen vat vol zit met tegenstrijdigheden, maar daarover weet ik natuurlijk niets als het om Ten Boom gaat.

Zelf noemde Ten Boom zich een vreemdeling. Of hij dat ook was? Een goede vriend, Coen Wessel, schrijft in zijn In Memoriam dat hij “een gezelschapsdier [was], een uitermate vrolijke gangmaker. Hij correspondeerde met vele mensen. Hij was geliefd en hem werd veel vergeven. En zijn engagement met het marxisme en zijn latere wending naar een conservatievere levenshouding paste prima in de het tijdsgewricht van de afgelopen halve eeuw. Maar hij was inderdaad ook vreemdeling, balling en monnik. Hij had het nodig om alleen te zijn en dat ging hem prima af. Dan las hij of luisterde hij naar zijn Bob Dylan-lp’s.”

De volledige versie van het In Memoriam werd gepubliceerd in Ophef, Tijdschrift voor hartstochtelijke theologie (24e jaargang nr. 4, 2021 p.13-18) en wordt vanavond ook op deze website gepubliceerd. 

Hieronder schrijft Wessel H. ten Boom over zijn (papieren) vrienden, de boeken waarover hij sprak met zijn vrienden van vlees en bloed.

Mijn vrienden

Mijn vrienden, altijd weer wanneer ik thuiskom staan jullie daar. De ruggen recht, hoewel versleten hoor ik jullie als tevoren spreken – of juist zwijgen, omdat wij leven in een andere tijd. Jullie weten meer dan waar ik ooit van droomde, die mij vluchtig reeds gewonnen gaf, en van de ene naar de andere holde, alsof ik zomaar boeken las… 

Maar wat zijn grote of kleine dromen, vergeleken bij het denken dat ik steeds bij jullie vond?

En waar jullie mij meer impregneerden, zoals een drukker met zijn lood en inkt een lege bladzij schond en bracht tot leven, door haar te laten lezen. Hoe had ik háár bemind zonder de woorden die ik las? Hoe hebben jullie letterlijk mij beetgenomen in de geest, gevormd, ontsteld, verleid of aangezet tot andere gedachten?

Bestaat dat wat werd gedacht nog ergens anders dan alleen in jullie schrift, dat ik liefhad als mijn schat

Wie van ons zal overleven?

Ik koester de kast waarin jullie staan te vergelen, en vergaan als louter ideologieën op een rij. Jullie zijn mijn papieren leven, en kennen mij pas goed. Ik koester het opengeslagen boek dat licht geeft in het donker en lacht om wie in duister mint en spot. Ik koester het papier, dat knispert onder al mijn vingers, ik liefkoos de letter die zich moeizaam verrast totdat zij ook haar waarheid prijsgegeven heeft.

Vrienden, houd jullie rug recht, blijf spreken en zwijgen, blijf denken, geef acht, geef ons de moed tot waarheid terug.

Gedenk al mijn vrienden met wie ik uit vriendschap las.

Hieronder een deel van de tot nog toe beschreven collectie Ten Boom die In ’t Wasdom is opgenomen en te koop bij antiquariaat Cornelissen & De Jong

PHP Code Snippets Powered By : XYZScripts.com