Ik weet dat Bernard Verduin (1900-?) tot de groep van radencommunisten behoorde, een volgeling dus van de dichter Herman Gorter en de astronoom prof. Anton Pannekoek die het met Lenin aan de stok kregen, maar marxist bleven. Verduin ging in de handel en stichtte het eerste Nederlandse bedrijf dat in neon verlichting deed. Hij was jood en zijn boek draagt daar duidelijk sporen van, al is dat wat te zwak uitgedrukt. Frits, de zoon van Bernard, en zijn neef Herman komen in het boek voor als Rob en Leendert die in de onderduik gaan bij een contact onder de radencommunisten op de Kloveniersburgwal 91. Het loopt niet goed met hen af.
Zekere Kalmeyer komt in het boek voor bij wie je een bewijs kunt krijgen dat je géén jood bent. Bedoeld is natuurlijk Hans Calmeyer. Wellicht wist de schrijver van het boek, dat kort na de bevrijding werd geschreven de juiste spelling van deze Duitse ambtenaar en jurist niet. De hoofdfiguren in het boek behoren tot de familie Leonards; de pater familias was een fabrikant. Het autobiografische boek is duidelijk een sleutelroman. Gerrit Kouwenaar (de dichter) schreef in juni 1946 een recensie van de roman in De Waarheid. Hij vond niet alles goed.
Het boek is overigens uiterst zeldzaam. Interessant voor iemand met belangstelling voor de joodse kant van WOII om uit te zoeken. Ik heb er helaas nooit tijd voor gehad. Een uitdaging voor een jonge historicus. Historica mag ook, maar dat geheel terzijde.
Update: 8 juli 2020 – Historicus Bart de Cort wees ons op enkele aanvullende gegevens over de zonen en neef van Bernard Verduin. Voor meer gegevens, zie: Rinus Pelgrom 1902-1970 beroepsrevolutionair, of Het belang van directe actie van Bart de Cort (verschijnt in 2020).
Geef een reactie