Ik leerde de arts (endocrinoloog) Henk Pelser pas kennen toen hij al lang gepensioneerd was. Ik was bezig met de biografie van mijn oud-hoofdredacteur Mathieu Smedts. Henk Pelser woonde in een gerieflijk huis in Amsterdam Zuid met een fraai stukje tuin, waar ik hem eens bezocht. Zijn vrouw bracht thee en later wat sterkers. Hij sprak heel beheerst over zijn oorlogsbelevenissen en zijn relatie tot Matthieu Smedts. Zonder enige stemverheffing.
Henk Pelser was tijdens de bezetting één van de strijdmakkers van Smedts geweest, die na zijn arrestatie een doodvonnis over zich hoorde uitspreken. Dat werd omgezet in een Nacht und Nebel straf die Smedts overleefde, maar hem wel een levenslang trauma opleverde. Een trauma dat hij met wisselend succes met behulp van de jeneverfles kon beheersen.
Smedts had na zijn vertrek bij Vrij Nederland jarenlang in Frankrijk gewoond en was na het overlijden van zijn tweede vrouw naar Nederland teruggekomen. Hij woonde in het Amsterdamse huis van een van zijn dochters waar ik hem enkele malen bezocht en we nooit over de oorlog spraken. Wonderbaarlijk genoeg leefde Smedts, die als een wrak naar Nederland was teruggekomen, nog enkele jaren. Zijn rode wijn werd stiekem met water aangelengd. Kende Pelser, vroeg ik, het verhaal dat een Amsterdamse arts bij de inspectie van Smedts uitgebreide medicatie, meer dan de helft van die pillen en drankjes had weggegooid als volkomen overbodig? Pelser kende dat verhaal niet alleen, hij was die arts geweest. ‘In Frankrijk schrijven artsen altijd iets voor. Een patiënt wil er nooit met lege handen naar buiten.’
Ter gelegenheid van de Engelse vertaling van het boek werd Pelser uitgenodigd om in een klein café in Amsterdam iets te vertellen over zijn verzetsverleden. Dat verzet was al begonnen voordat hij was afgestudeerd. Het zaaltje zat stampvol en iedereen verbaasde zich over de buitengewoon eloquente verteller die al ver over de tachtig was. Ik kreeg zijn boek met een mooie opdracht. Hij bedankte mij voor het fraaie monument dat ik voor zijn inmiddels overleden strijdmakker had opgericht.
Pelser, Henk E. (2006). Henk's War. A Memoir of the Dutch Underground. London: Portell Productions. I.z.g.st., gaaf exemplaar (als nieuw). Gebonden, 169 pp., met illustraties, bibliografie, noten en meerdere fotokaternen. De Engelse vertaling van Vluchtweg Zwitserland dat in 1996 verscheen. Met opdracht van de auteur aan Igor Cornelissen. € 33,00 (incl. pak- en verzendkosten). Interesse? Neem contact met ons op.
Méér nieuwe oude boeken bij Cornelissen & De Jong
Geef een reactie