In 't Wasdom

antiquariaat Cornelissen & De Jong – Notter | Zwolle
december 27th, 2020 by Igor Cornelissen

De staking van februari 1941

De Februaristaking van 1941 was een uniek protest van de bevolking in Amsterdam de Zaanstreek en Hilversum tegen de terreurmaatregelen van de nazi’s op de joden.

Dat de CPN leiding en hun aanhang daar een belangrijke rol in speelden, staat buiten kijf. Ben Sijes stelde dat in een publicatie van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie vast. Toch werd dat geschrift door de CPN aangevallen. Hen was onvoldoende lof toegezwaaid en de rol van partijleider Paul de Groot was niet heroïsch genoeg neergezet. Dat Sijes ooit radencommunist was geweest, en daarmee een tegenstander van de partijcommunisten, speelde ook een rol.

In veel artikelen en brochures trok de CPN alle eer naar zich toe. Gerard Maas, lid van de CPN sinds 1940, belangrijk verzetsman in de Zaanstreek en in 1944 gearresteerd en ter dood veroordeeld (maar begenadigd) was één van die schrijvers. Hij was lid van het partijbestuur en De Groot zag er op toe dat het boek van Maas de juiste toon bevatte. Later schreef Maas een beter, persoonlijker en eerlijker boek over zijn eigen rol in het verzet en de gevangenschap die volgde. Daarin kwamen communisten voor als normale mensen die ook fouten konden maken. Ik schreef er iets aardigs over in Vrij Nederland en dat waren ze bij de CPN niet gewend. Toen ik Maas eens tegenkwam, liet hij mij voorzichtig weten dat hij blij was geweest met mijn recensie.  Maas bleef tot zijn dood in 1988 lid van de CPN. Vele jaren was hij lid van het partijbestuur.

Henriëtte Boas, nooit verlegen om tegendraadse meningen, schreef in een ingezonden stuk dat de Februaristaking geen jood het leven had gered. Men kon beter ophouden de staking jaarlijks te herdenken. Anderen wezen er op dat de staking de geest van verzet had aangewakkerd. Niet ontkend kan worden dat dezelfde  trambestuurders die in februari 1941 heel moedig het verkeer in Amsterdam hadden platgelegd na de zomer van 1942 de trams bestuurden waarin de bij razzia’s opgepakte joden naar het Centraal Station werden vervoerd.


Maas, G. (1961). Kroniek van de Februari-staking 1941. Amsterdam: Pegasus. Goed, paperback met verkleurd stofomslag. Enkele gebruikssporen. 163 pp., met illustraties. Uit de collectie Igor Cornelissen, € 12,00 (incl. pak- en verzendkosten). Interesse? Neem contact met ons op.

Méér nieuwe oude boeken bij Cornelissen & De Jong

PHP Code Snippets Powered By : XYZScripts.com