In 't Wasdom

antiquariaat Cornelissen & De Jong – Notter | Zwolle
maart 8th, 2021 by Igor Cornelissen

Het Hattemse poortje en de weg van Daendels in Java

Herman Willem Daendels (1762-1818) werd in Hattem geboren als zoon van een schepen (wethouder). Hij ging in Harderwijk rechten studeren waar een universiteit was die niet zeer belangwekkend was, er was in die tijd slechts één hoogleraar die daar doceerde.

Daendels maakte naam als gouverneur-generaal van Indië in de Napoleontische tijd en vooral als bedenker van de grote Postweg op Java van Anyer naar het uiterste Oosten van wat toen als belangrijkste wingewest gold. Elfhonderd kilometer lang. De reis werd met vele dagen bekort. Negenhonderd kilometer lang en in ieder geval belangrijk voor de handel én de uitvoering van het gezag. Haak meldt dat ‘zeer vele Inlanders’ onder het zware werk bezweken. Daar is wel iets meer over te zeggen. Latere historici telden 12.000 doden. Als het productiedoel niet werd gehaald leidde dit tot de dood van de verantwoordelijke Javaanse heerser en zijn arbeiders. Hun hoofden werden opgehangen aan de bomen langs de weg.

Het is dus de vraag of de patriot Daendels nu nog tot de ‘groote Nederlanders’ moet worden gerekend. De Grote Postweg wordt intussen nog steeds gebruikt en is nu een snelweg geworden waarover duizenden auto’s razen.

Dat alles mag de weetgierige lezer niet beletten een bezoek aan Hattem te brengen waar het Daendelspoortje herinnert aan de beroemde burger. Hij zou zijn geschaakte geliefde, de dochter van kolonel Van Vlierden, hebben ontvoerd. Via dat poortje vluchtte hij met haar de stad uit. Voordat men door het poortje loopt is er een verrukkelijke kruidentuin waar men (met mate) mag plukken van de tijm, munt of bieslook. Elders staat een borstbeeld van de illustere Hattemer.

Toen de Van Rossems onlangs Zwolle bezochten en hun brommerige oordeel gaven over de koepel op het museum De Fundatie gingen ze ook naar Hattem en waren opgetogen over de Hattems schilder Jan Voerman die in zijn artistieke leven wel honderden koeien in de weilanden moet hebben vereeuwigd. Eigenlijk vonden ze het kleine stadje Hattem leuker dan Zwolle. Ik herinner me niet eens of ze ook het kneuterige Anton Pieck museum hebben genoemd. In ieder geval vond ik hun oordeel over Hattem alleraardigst. Er is daar geen Daendels museum. Men moet het doen met boeken over hem. En daar kan ’t Wasdom in voorzien. En zo is de cirkel weer rond: uw wasdom is ons wasdom.


Haak, A. (1938). Daendels. Rijswijk: V.A. Kramers. Uit de serie Groote Nederlanders in Kramers' kleine biografieën. I.g.st., met schade aan plastic omslag, 63 pp. met bibliografie. Uit de collectie Igor Cornelissen. Met ex libris van L.H. Brautjes. € 12,95 (incl. pak- en verzendkosten). Interesse? Neem contact met ons op.

Méér nieuwe oude boeken bij Cornelissen & De Jong

Geef een reactie

PHP Code Snippets Powered By : XYZScripts.com