In 't Wasdom

antiquariaat Cornelissen & De Jong – Notter | Zwolle
oktober 13th, 2020 by Igor Cornelissen

Het succes van Sartre (en zijn biografe)

Wijlen mijn vriend de uitgever Rob van Gennep had vaak een fijne neus als hij de rechten van buitenlandse boeken moest kopen. Sartre’s biografie verscheen in Frankrijk in 1985 en twee jaar later was de Nederlandse vertaling er al. Geen kinderwerk voor zo’n dikke pil. Ik heb hem eens gevraagd waarom het boek in Nederland zo’n succes werd, Het was voor de uitgeverij echt een bestseller. Wel, antwoordde Rob, in de eerste plaats was Annie een buitengewoon aantrekkelijke, heel vlot sprekende vrouw, in de tweede plaats kwam ze met het boek op de televisie en in de derde plaats waren er nog heel wat oudere mannen die zich herinnerden dat ze ooit in de jaren vijftig ook, gehuld in zwarte coltrui, op het Leidseplein de existentialist hadden uitgehangen.

Bij dat alles blijft het een uitputtende, goed geschreven biografie die de man neerzet zoals hij was; schrijvend in het verzet, maar geen verzetsstrijder. Vaak tegen de communistische partij aanhangend, maar nog vaker twijfelend. Typisch iemand van de Derde Weg. Beide kanten deden foute dingen. Geen wonder dat hij ruzie kreeg met schrijvers als Arthur Koestler die in Moskou het grote gevaar zagen.

Ik zelf, hoe dacht ik over Sartre? Ik was vooral benieuwd hoe een man die zo veel in café’s rondhing, zo veel vrouwen (ondanks die rare kop van hem)  met succes het hof maakte, en ook hoe hij zo’n omvangrijk oeuvre op de plank kreeg. Ik ben zelf ook eens gaan kijken in Les Deux Magots en Flore, pleisterplaatsen van de Sartrianen, maar daar lag het antwoord niet. Annie Cohen-Solal onthulde dat Sartre (al of niet met zijn ook al niet erg trouwe kompaan Simone de Beauvoir) vaak en veel opwekkende pillen slikte. En daar waren natuurlijk ook altijd zijn gedienstige hulpen, meestal van het vrouwelijke geslacht. Hij had geld, want zijn boeken werden in vele talen overgezet.

Jaren geleden logeerde ik in een hotelletje in Montparnasse en besloot het kerkhof te bezoeken. Het graf van Sartre en De Beauvoir was niet moeilijk te vinden. Direct bij de hoofdingang. De steen echter voor de valselijk beschuldigde kapitein Alfred Dreyfus leek wel verstopt. Dat was een lange zoeken. Ook bij zijn graf raakte ik lichtelijk ontroerd. Het boek van mevrouw Cohen-Solal zou nog vollediger zijn geweest als ze een foto had afgedrukt waarop te zien is hoe de zeer erudiete Sartre in zijn laatste periode met een maoïstisch blaadje staat te colporteren. Dat was toch wel erg zielig. Een beetje dom ook. Ja, een afgang der wateren, zou mijn kompaan zeggen. Opmerkelijk vind ik dat de Nederlandse vertaling mede tot stand kwam dank zij financiële steun van het Franse ministerie voor cultuur. Zo zijn ze daar, zij wel.

Annie Cohen-Solal (1987). Jean-Paul Sartre. Zijn biografie. Amsterdam: Van Gennep. Paperback met flappen. Met register, bibliografie, noten, 610 pp. Geïllustreerd (twee fotokaternen). Uit collectie Igor Cornelissen. € 10,00. Verkocht.

Geef een reactie

PHP Code Snippets Powered By : XYZScripts.com