Grete Weil (1906-1999) vluchtte in 1935 naar Nederland. Haar man, Edgar Weil, was al vanaf 1933 in Amsterdam. In 1937 ging Grete in de Beethovenstraat wonen waar ze een jaar later een fotozaak overnam (Beethovenstraat 48). In die Amsterdamse straat en in de straten er omheen woonden veel Duitse vluchtelingen. In de ogen van de Nederlanders waren ze nogal hooghartig. Het Duitse eten dat ze gewend waren was beter. Nogal wat winkels kwamen er. Met betere waren. De Beethovenstraat heeft vele tragedies gekend en de straat ligt vol met sporen van de oorlog. De tramhalte, vlakbij de Albert Heijn, is de tramhalte waar in de oorlog 18.000 mensen met harde hand op de tram werden gezet op weg naar de concentratiekampen waar vaak de dood volgde. Het boekomslag van Grete Weil zegt meer dan duizend woorden.
Grete Weil kreeg in de oorlog een baantje bij de Joodse Raad wat haar een zekere bescherming bood. Tot ze in 1943 moest onderduiken. Met een aantal boeken had ze succes. Kort na de oorlog keerde ze terug naar Duitsland. Haar man was in 1941 vermoord in Mauthausen. Ze hertrouwde in 1960. Anke Manschot, die haar in München voor Opzij interviewde, vroeg haar wat de voornaamste reden was dat ze naar Duitsland was teruggegaan. “De taal”, was het antwoord. Daar hoorde natuurlijk de cultuur bij. Tramhalte Beethovenstraat werd vertaald door Willy Wielek-Berg die zelf met een joodse vluchteling (de journalist Heinz Wielek) was getrouwd. Zij kende het milieu en de mensen.
In een van de verhalen noemt Grete Weil de Amsterdamse Zeedijk ‘een matrozenstraat’. Het moet al tientallen jaren geleden zijn dat er een matroos werd gesignaleerd. Ik heb er de café’s nog gekend (alleen van buiten) waar op het raam stond dat binnen Deens, Noors of Zweeds werd gesproken. Dat overal Engels werd gesproken, was vanzelfsprekend. Het publiek bestaat nu voor 80 percent uit toeristen al heb ik er wel eens Amsterdammers in een café gesproken, wonend in Almere of Purmerend, die uit heimwee één dag in de week daar een biertje gingen drinken. Grete Weil had kennelijk geen last van heimwee.
Ik heb op diezelfde Zeedijk ooit een café bezocht dat door een oude Spanjaard werd gedreven. De naam was, zo meen ik, De stad Valencia. Jonge Nederlandse dichters en schrijvers hielden er eens in de maand een bijeenkomst. Maar dit alles heeft al helemaal niets meer met Grete Weil te maken, noch ook met de Beethovenstraat. Het is waarachtig een terzijde.