De in Middelburg geboren P.H. van Moerkerken Jr. (1877-1951) studeerde in Utrecht Nederlandse letteren. Hij promoveerde in 1904 op De satire in de Nederlandse Kunst in de Middeleeuwen. Tijdens zijn leraarschap werd hij aan de Academie voor Beeldende Kunst benoemd tot docent in de iconografie. Hij is ook bekend geworden als boekbandontwerper en illustrator. En hij schreef onder het pseudoniem Peter Dumaar.
Toen de criticus Kees Kelk hem in 1951 in De Groene Amsterdammer herdacht, noemde hij Van Moerkerken een miskend talent. Achter het mombakkes leek daar enige verandering in te brengen. Deze studie over Shakespeare verscheen kort voor de dood van Van Moerkerken. In het goed geïllustreerde boek wordt – en niet voor het eerst – de vraag opgeworpen of Shakespeare werkelijk de auteur is van de aan hem toegeschreven toneelstukken en sonnetten.
Was niet veeleer graaf Edward De Vere de schrijver? Shakespeare was al eerder getypeerd als een charlatan, een analfabete derderangs toneelspeler die onmogelijk op de hoogte kon zijn van het wel en wee der vorstenhuizen. De Vere was dat in ieder geval wel. Die verkeerde aan het Britse hof en kwam zelfs in de Tower terecht. Hij zou gesympathiseerd hebben met het roomse geloof. En dat was niet het enige. Dat verblijf in de Tower was niet voor goed, want De Vere vocht daarna nog enkele jaren met de Hollanders mee tegen de Spanjaard.
Het is alsof ik zelf al iets van argwaan had. Toen ik Stratford-upon-Avon bezocht bezocht ik het geboortehuisje van Shakespeare niet, hoewel het bij de rondreis was inbegrepen. Was dat niet allemaal namaak? Maar misschien had ik geen zin me mee te laten voeren in de lange rijen der toeristen. Ik verzeilde in een antiekwinkeltje en kocht daar voor mijn verzameling een mooi antiek antiekpotje. Dat was tenminste iets voor echte schrijvers.
Ooit bezocht ik de schrijver C.J. (Kees) Kelk die Van Moerkerken “een miskend genie” had genoemd. Het was kort voor zijn dood voor een interview in Vrij Nederland. Dat was overigens niet makkelijk. Kees ontving me met grote vreugde. Helaas was hij geteisterd door een herseninfarct, waardoor hij met moeite slechts enkele woorden kon uitbrengen. Was het waar dat hij altijd zo mild over boeken had geschreven? Ja. Omdat-ik-weet-dat-het-zo-moeilijk-is-een g-g-goed-boek- te -schrijven.
En die boeken die hij over wijnen had geschreven. Nee dat was niet moeilijk geweest. Waar was daar de kern van geweest. Kees lachte. Bij wijn ging het om de k-k-kwali-teit. Van Moerkerken kwam lang na zijn dood nog in het nieuws, maar dat kwam door zijn zoon, de bekende fotograaf Emiel van Moerkerken die het archief van zijn vader bij het letterkundig Museum opeiste. Dat wilde het Museum niet omdat de nalatenschap aan het Museum was geschonken. Hoe dat conflict is afgelopen, weet ik niet. Bovendien is dat veel minder interessant dan het achterhalen van de schrijver van Hamlet en al die andere meesterwerken. Die discussie woedt nog steeds voort.
Moerkerken, P.H. van (1950). Achter het mombakkes. Amsterdam: G.A. van Oorschot. Geïllustreerd, frontispiece met afbeelding van Edward de Vere. Met verantwoording afbeeldingen, noten, 154 pp. Beschadigd stofomslag. Bijgevoegde krantenknipsels geven enig inzicht in de figuur van prof. P. H. van Moerkerken en Kees Kelk. € 16,50 (incl. pak- en verzendkosten). Interesse? Neem contact met ons op.
Méér nieuwe oude boeken bij Cornelissen & De Jong
Geef een reactie