Hoe vaak ben ik niet iemand tegengekomen die verzuchtte: ‘Meneer, mijn leven? Ik zou er een boek over kunnen schrijven.’ Gelukkig deden ze dat nooit. Harry Domela (1905-na 1978) had die aansporing niet nodig. De valse prins werd in Duitsland goed verkocht, zijn leven verfilmd en op de planken gezet. Net echt.
Het echte leven van deze in Litouwen in 1905 geboren zoon uit Duitse ouders is bij mijn weten nooit nauwkeurig opgeschreven. Te veel vraagtekens. Hij vocht in de Eerste Wereldoorlog, vijftien jaar jong, tegen Baltische rebellen. Zijn vader en een broer sneuvelden tijdens de Eerste Wereldoorlog. Harry maakte er na 1918 het beste van door zich voor te doen als iemand die stamde uit de adel. Hij werd geloofd. Zakenlieden gaven hem geld en hij was te gast op dure diners. Hij kon zelfs doorgaan voor een kleinzoon van Wilhelm II, de laatste keizer van Duitsland.
Zijn bedrog kwam aan het licht. Tijdens zijn gevangenschap in Keulen schreef hij zijn boek. Hij werd vrijgesproken; het bedrog werd niet strafbaar geacht, Hij vluchtte na 1933 naar Nederland waar de schrijver Jef Last, zelf niet vies van avontuur, zich over hem ontfermde. Last stuurde hem door naar de schrijver André Gide in Frankrijk die hem verder hielp. Harry Domela vocht samen met Last in de Spaanse Burgeroorlog. In 1940 kon hij dankzij hulp van Gide nog naar Mexico ontkomen waar hij volgens sommigen als leraar aan de kost kwam. In 1965 had Last nog briefcontact met hem. Na 1978 is Domela’s spoor zoek.
Ik kreeg zelf nog even met Harry Domela te maken toen Last er bij mij in 1965 op aandrong over Harry Domela te schrijven. Ik was nog maar net gestart met een onderzoekje toen er een dwingende brief kwam van Last dat ik niet over Domela moest schrijven. Het zou zijn vriend in gevaar kunnen brengen. De precieze redenen zullen we, hoop ik, vernemen als volgend jaar de al vaak aangekondigde biografie van Rudi Wester over Jef last verschijnt.
Domela, H. (1928). Van paria tot prins van Pruisen. Gedenkschriften van. Harry Domela. In de gevangenis van Keulen door hem zelf geschreven. januari-juni 1927. Baarn: Hollandia. I.z.g.st., gebruind papier, gaaf exemplaar met mooie linnen band, 231 pp. Handtekening van de auteur en gedateerd: Amsterdam, 1 juli 1935. Uit de collectie Igor Cornelissen. € 57,00 (incl. pak- en verzendkosten). Interesse? Neem contact met ons op.
Méér nieuwe oude boeken bij Cornelissen & De Jong
Geef een reactie