Denkend aan Cornelis Steenblok (1894-1966) zie ik een zwarte T-Ford in een achterkamer staan, terwijl hij met zijn huishoudster in de voorkamer de maaltijd geniet. Niet veel later gaat Steenblok te snel door de bocht en belandt de T-Ford in een sloot. De dominee wordt wonderbaarlijk gered. Met zwarte hoed en al wordt hij uit het water gevist. Of ik sla hem gade terwijl hij de hostie weigert in een katholieke kerk en hoor zijn reactie op de boze blik van de priester die hem vraagt wat hij daar doet. Terwijl zijn “aangezicht verandert als in een keisteen”, zegt Cornelis Steenblok: “dit is toch een publieke plaats?” Deze en andere verhalen staan in het boekje Leven en leer van dr. C. Steenblok. Maar er is meer.
Ik herinner mij ook de verwondering toen ik als jonge student zijn proefschrift Voetius over de sabbath doorbladerde (met hardkartonnen blauwe omslag) en daarin de stellingen las. Een van die stellingen vond ik heel bijzonder: “de logische denkfunctie is door de zondeval niet aangetast geworden”. Eensklaps begreep ik de oorsprong van de conflicten en zijn wat onverzettelijke opstelling bij geschillen. Hij meende het gewoon altijd bij het rechte eind te hebben met de logica aan zijn zijde. Niet echt, maar toch wel bijna een God in het diepst van zijn gedachten. En waarschijnlijk heel eenzaam. Ik vond die stelling wel wat merkwaardig. Mij was altijd bijgebracht dat alles onder de ban van het kwaad lag en dat zelfs de mooiste paradijstuin niet meer is dan wat zwarte sintels in droge aarde.
Toen ik dit blog afrondde ontdekte ik dat P.L. Rouwendal een boek over Steenblok schreef waarin die stelling een belangrijke rol speelt, ook in de leergeschillen en -conflicten. Hij poneert daarnaast dat Steenblok het syndroom van Asperger had. Dat weet ik allemaal niet, maar de gedachtegang kan ik wel begrijpen, zeker nu ik het boekje over Steenblok opnieuw doorblader en over zijn ervaringen lees. In een als apologie bedoelde bespreking van de leer van Steenblok redeneert L.M.P. Scholten op soms bijna identieke wijze. Het blijft bijzonder, die logicistische omgang met heilige schrift.
In 1975 kreeg ik het boekje over Steenblok cadeau. Een presentje toen ik als leerling de dr. C. Steenblokschool verliet met als advies om de ambachtschool te volgen; ik mocht eventueel de Mavo proberen. Uit woede over dat advies verscheurde ik alle rapporten van de dr. C. Steenblokschool, maar het boekje hield ik en ik zal niet spugen in de bron waaruit ik dronk. Met dr. C. Steenblok heb ik niet veel, maar ik laat mij nooit de herinnering ontnemen aan de beschrijving van het overlijden van de predikant Pannekoek, een leerling van Steenblok. Er werd geschreven dat op het moment van zijn sterven, “de wind plotseling ging liggen en er (…) een stilte in de valley [kwam].” Ik geloof dat.
Je moet goed luisteren om windstilte te horen.
Geef een reactie