In 't Wasdom

antiquariaat Cornelissen & De Jong – Notter | Zwolle
maart 25th, 2021 by Jaap de Jong

Over Gauguin en een brief van Strindberg

Vanmiddag een uurtje boeken invoeren: over architectuur en kunst. Een mens moet tenslotte iets met zijn leven. En de Haagse politiek heeft weinig met verheffing, dus moeten we het zelf doen.

Met de kunstenaar Gauguin heb ik weinig. Goed, het is een kleurrijk schilder, maar zijn modellen keren je de rug toe (zoals hier op het omslag) of de door hem geschilderde gezichten hebben nauwelijks uitdrukking. Het is alsof zij geen ziel hebben. Hoewel, het moet worden gezegd, die mensen ook bestaan. En verder plukken de door hem afgebeelde mensen altijd bloemen of zijn anderszins aan het luieren. Gauguin was een kennis van Van Gogh – die wèl goed met kleuren kon omgaan – en beide schilders leefden enige tijd samen in Alres. Het was altijd ruzie tussen die twee. Volgens een Duits onderzoek zou Gauguin in dat jaar het oor van Van Gogh met een zwaard hebben afgehakt, maar er werd afgesproken dat de toedracht geheim zou blijven om vervolging van Gauguin te voorkomen. 

In het aangeboden boek is een brief van August Strindberg opgenomen (en ook van Andre Gide). Hem werd verzocht een aanbeveling te schrijven. Strindberg weigerde dat en schreef dat hij de kunst van Gauguin niet begreep en en er ook niet van hield. Wel keek hij met diepe sympathie naar het schilderij van de ‘Arme visser’, die gespannen zijn vangst verbeidde. Maar hem stoorde de doornenkroon van de visser. Strindberg hield niet zo van doornenkronen en ook niet van Christus: “Monsieur, ik haat ze werkelijk, dat moet duidelijk worden gezegd. Ik wil niets met deze deerniswekkende God te maken hebben, die tegenslagen accepteert. Mijn god, dan nog liever de Vitsliputli, die in het zonlicht de harten der mensen verslindt.” Toch opvallend, ik meende dat Strindberg het lijden zag als loutering en het leven met het lijden als een mystiek gebeuren dat ons is opgelegd. Het is een en al schuld en boete bij Strindberg. Ik hou, denk ik, wel van de visser en ook wel van die doornenkroon, zolang ik die tenminste niet zelf hoef te dragen.

Ik begrijp best dat u het boek van Cogniat na deze aanbevelingen niet meer wilt kopen. Toch staan er ware dingen in en mooie brieven, want Strindberg en Andre Gide schrijven goed.

Méér nieuwe oude boeken bij Cornelissen & De Jong, ook over kunst. Interesse? Neem contact met ons op. 

Geef een reactie

PHP Code Snippets Powered By : XYZScripts.com