In 't Wasdom

antiquariaat Cornelissen & De Jong – Notter | Zwolle
juli 7th, 2020 by Igor Cornelissen

Gerrit Kastein (1910-1943) en het rassenvraagstuk

Gerrit Kastein was een arts en neuroloog die communist werd en in Spanje tijdens de burgeroorlog tegen Franco streed. In 1937 promoveerde hij op het proefschrift Eine Kritik der Ganzheitstheorien. Zijn dissertatie werd uitgegeven in Leiden, bij Jacob Ginsberg, de kleurrijke bohemien & antiquaar in Leiden over wie mijn kompaan eerder schreef en die ook andere wetenschappelijk werk over de rassenleer uitgaf (zie bijv.: Sigmund Feist als biologisch antropoloog).

In Het Rassenvraagstuk (1938) analyseert Kastein de rassentheorieën zoals die in zijn tijd de ronde deden. In het voorwoord wordt in dit verband op de NSB en de nationaal-socialistische arbeiderspartij van majoor Kruyt gewezen. Een merkwaardige figuur, man van de omvolking, die de Caribische eilanden wilde laten ontruimen en de bevolking vervangen door Nederlanders.

Toen Nederland in mei 1940 werd bezet, was Gerrit Kastein een van de eersten die in het verzet ging. Een moedige man, keihard. Toen hij gevangen werd genomen en werd verhoord, wist hij, geboeid en al, op het Buitenhof uit een raam te springen. Zelfmoord omdat hij wilde voorkomen dat hij bij nog zwaardere verhoren namen zou prijs geven.

Dat van die zelfmoord mocht niet in De Waarheid toen hij na 1945 werd herdacht. Men maakte ervan dat hij er op rekende een been te breken en dan, later, uit een ziekenhuis zou kunnen ontsnappen. De SGP, die een vergaderkamer betrok in de ruimte waar Kastein werd verhoord, liet enkele jaren geleden ter ere van hem op die plaats een maquette aanbrengen. Bij de herdenking was een kleindochter van Kastein aanwezig. Een sympathiek gebaar van de SGP die, maar dit terzijde, meer aardige kanten heeft. Ik vermoed dat de SGP de communist Gerrit Kastein meer als een Simson eert, dan dat ze hem zijn ‘zelfmoord’ aanrekent.

Naar aanleiding van: G.W. Kastein(1938). Het rassenvraagstuk. Amsterdam: Pegasus. 

Mooi exemplaar. Kunstleren omslag. Meerdere foto's in de traditie van de biologische antropologie uit de jaren dertig.

			
			
PHP Code Snippets Powered By : XYZScripts.com